W niniejszym dokumencie komentarze zapisane zostały kursywą, natomiast właściwy tekst statutu czcionką normalną.

Stan faktyczny

PZBS jest polskim związkiem sportowym w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. Nr 127, poz. 857 ze zm.; dalej: u.s.), którego celem jest organizowanie i prowadzenie współzawodnictwa w dyscyplinie sportowej – brydż sportowy. PZBS działa na podstawie prawa powszechnie obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz na podstawie statutu PZBS z dnia 30 września 2012 r. (dalej: statut PZBS). Zgodnie z § 9 ust. 2 statutu PZBS szczegółowym celem PZBS jest rozwijanie kultury, kultury fizycznej i dyscypliny sportowej – brydża sportowego.

Cele stworzenia projektu nowego statutu PZBS:

• dostosowanie regulacji wewnętrznych PZBS do aktualnie obowiązujących przepisów prawa, w tym: ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.; dalej: pr.stow.), u.s. oraz ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536 ze zm.; dalej: u.d.p.p.), gdyż PZBS jako organizacja pozarządowa w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 2 u.d.p.p. posiada status organizacji pożytku publicznego  cel praktyczny: rejestracja nowego statutu przez sąd rejestrowy oraz zatwierdzenie przez Ministra Sportu,
• doprecyzowanie postanowień statutu PZBS i stworzenie nowych ram organizacyjnych w zakresie: członkostwa w PZBS, praw i obowiązków członków PZBS, usunięcia pojęcia jednostek organizacyjnych PZBS (czyli doprecyzowaniu statusu WZBS-ów), walnego zgromadzenia delegatów PZBS i jego kompetencji, w szczególności powoływania i odwoływania członków organów „menedżerskich” PZBS, organów PZBS: zarządu, prezydium zarządu (corporate governance) i komisji rewizyjnej oraz innych zagadnień o charakterze szczegółowym.

Metodologia tworzenia projektu nowego statutu PZBS, podstawowe założenia: zapewnienie zgodności postanowień statutu z wymogami prawa powszechnie obowiązującego (patrz punkt poniżej), stworzenie elastycznych ram organizacyjnych dla organów PZBS.

Podstawy normatywne statutu PZBS, konkretne regulacje ustawowe:

Prawo o stowarzyszeniach:

1. PZBS jest związkiem stowarzyszeń w rozumieniu art. 22 ust. 1 pr.stow., do którego stosuje się wprost przepisy o stowarzyszeniu zarejestrowanym (art. 22 ust. 2 pr.stow.).
2. Zgodnie z art. 2 ust. 2 pr.stow. stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności zgodnie z zasadami dobrowolności i samorządności (art. 2 ust. 1 pr.stow.).
3. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pr.stow. zakazane jest tworzenie stowarzyszeń przyjmujących zasadę bezwzględnego posłuszeństwa ich członków wobec władz stowarzyszenia (PZBS nie jest takim stowarzyszeniem, zasada pluralizmu i samorządności).
4. PZBS jako polski związek sportowy podlega w pierwszej kolejności regulacjom u.s., jednak zgodnie z art. 7 ust. 3 u.s. w sprawach nieuregulowanych w u.s. do polskiego związku sportowego stosuje się (wprost) przepisy pr.stow.
5. Do PZBS stosuje się przepisy art. 10 ust. 1 i 2 pr.stow. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pr.stow. statut stowarzyszenia określa w szczególności (jest to materia obowiązkowa, która musi znaleźć się w statucie, pozostałe postanowienia mają charakter fakultatywny): 1) nazwę stowarzyszenia, odróżniającą je od innych stowarzyszeń, organizacji i instytucji; 2) teren działania i siedzibę stowarzyszenia; 3) cele i sposoby ich realizacji; 4) sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków; 5) władze (organy) stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje; 6) sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz zaciągania zobowiązań majątkowych, a także warunki ważności jego uchwał; 7) sposób uzyskiwania środków finansowych oraz ustanawiania składek członkowskich; 8) zasady dokonywania zmian statutu; 9) sposób rozwiązania się stowarzyszenia.
6. Zgodnie z art. 11 ust. 1 pr.stow. najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. W sprawach, w których statut nie określa właściwości władz stowarzyszenia, podejmowanie uchwał należy do walnego zebrania członków (zasada domniemania kompetencji organu „członkowskiego”, która może być zmieniona poprzez wprowadzenie odpowiedniego postanowienia do statutu, np. na rzecz zasady domniemania kompetencji zarządu względnie prezydium zarządu).
7. Zgodnie z art. 11 ust. 2 in principio pr.stow. statut może przewidywać zamiast walnego zebrania członków zebranie delegatów (tak jak w PZBS). W takim przypadku statut musi określać zasady wyboru delegatów i czas trwania ich kadencji (niezbędne jest doprecyzowanie tych postanowień w nowym statucie PZBS).
8. Zgodnie z art. 11 ust. 3 pr.stow. stowarzyszenie jest obowiązane posiadać zarząd (organ o takiej nazwie, kolegialny lub jednoosobowy, organ wykonawczy) i organ kontroli wewnętrznej (nazwa do ustalenia, w PZBS jest to komisja rewizyjna). W odniesieniu do stowarzyszeń nie obowiązuje zasada numerus clausus organów, w związku z czym statut może przewidywać również inne organy (w PZBS: Rada Związku, niejasny status prezydium Zarządu Głównego PZBS).
9. Zgodnie z art. 21 pr.stow. zarząd stowarzyszenia ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić sąd rejestrowy o zmianie statutu. W sprawie wpisania do rejestru zmiany statutu stowarzyszenia stosuje się odpowiednio zasady i tryb przewidziane dla rejestracji stowarzyszenia.
10. W sprawach związanych z majątkiem stowarzyszenia i prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej stosuje się przepisy art. 33 i art. 34 pr.stow.

Ustawa o sporcie:

1. Do PZBS jako polskiego związku sportowego stosuje się przede wszystkim przepisy u.s., w szczególności w zakresie organizacji PZBS (struktura członkostwa i organy), nadzoru nad PZBS (sprawowanym przez Ministra Sportu) oraz uprawnień i obowiązków PZBS jako polskiego związku sportowego. W zakresie niezbędnym dla sporządzenia propozycji nowego statutu PZBS nieodzowne jest zaprezentowanie przepisów u.s., które determinują jego treść.
2. Zgodnie z art. 8 ust. 1 u.s. członkiem polskiego związku sportowego może być klub sportowy, związek sportowy (zob. art. 6 u.s.; związkami sportowymi, tworzonymi przez kluby sportowe są jednostki organizacyjne PZBS – Wojewódzkie Związki Brydża Sportowego, dalej: WZBS oraz Okręgowe Związki Brydża Sportowego, dalej: OZBS) oraz inna osoba prawna, której statut, umowa albo akt założycielski przewiduje prowadzenie działalności w danym sporcie. Katalog podmiotów, które mogą być członkami polskiego związku sportowego jest zamknięty. Kategorycznie wykluczona jest możliwość członkostwa w polskim związku sportowym osób fizycznych (również z uwagi na to, że polski związek sportowy jest związkiem stowarzyszeń). Osoby fizyczne mogą jedynie piastować godność członka honorowego (członkostwo honorowe nie jest stosunkiem prawnym członkostwa w związku stowarzyszeń, a jedynie relacją o charakterze prawnie irrelewantnym). Statut polskiego związku sportowego musi dopuszczać możliwość członkostwa związków sportowych i klubów sportowych działających w danym sporcie (arg. ex art. 8 ust. 1 u.s.).
3. Zgodnie z art. 8 ust. 2 u.s. klub sportowy będący członkiem polskiego związku sportowego uczestniczy we współzawodnictwie sportowym organizowanym przez ten związek. Przepis ten wyraża normę nakazującą uczestnictwo we współzawodnictwie sportowym, jednak nie wyklucza on uczestnictwa we współzawodnictwie sportowym klubów niebędących członkami polskiego związku sportowego.
4. Zagadnienia związane ze strukturą organów (verba legis władz) polskiego związku sportowego reguluje art. 9 u.s. W sprawach nieuregulowanych stosuje się wprost przytoczone wyżej przepisy art. 11 pr.stow.
5. Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.s. kadencja władz polskiego związku sportowego nie może być dłuższa niż 4 lata. Należy zwrócić uwagę, że norma wyrażona w tym przepisie odnosi się do wszystkich władz (organów), a zatem nie tylko do tzw. władz naczelnych. Obejmuje ona swoim zakresem zastosowania zarówno członków zarządu, komisji rewizyjnej (organu kontroli wewnętrznej), delegatów na walne zgromadzenie delegatów oraz członków innych, fakultatywnych organów polskiego związku sportowego. Jednocześnie norma ta nie prowadzi wprost do wykluczenia możliwości dłuższego sprawowania mandatu członka organu polskiego związku sportowego. Mandat, jako element treści stosunku prawnego członkostwa w organie, jest ściśle powiązany z tym stosunkiem prawnym, zaś określenie kadencji (okresu) wyznacza jedynie przewidywany czas trwania mandatu (stosunku członkostwa). Nie jest wykluczona sytuacja, w której pomimo upływu kadencji mandat nadal będzie sprawowany (np. z uwagi na późniejsze odbycie się walnego zgromadzenia delegatów zatwierdzającego sprawozdanie z działalności zarządu).
6. Zgodnie z art. 9 ust. 2 u.s. funkcję prezesa zarządu polskiego związku sportowego można pełnić nie dłużej niż przez 2 następujące po sobie kadencje. Norma wyrażona w tym przepisie implikuje konieczność wprowadzenia do statutu stanowiska prezesa zarządu (kierującego pracami zarządu, członka zarządu jako swoistego primus inter pares), a nie prezesa polskiego związku sportowego (będącego nadrzędnym dyrektorem wykonawczym). Dopuszczalne jest jednak ustanowienie zarządu jednoosobowego, w osobie prezesa zarządu. Zakaz pełnienia funkcji przez więcej niż dwie kadencje z kolei jest jasny (po wygaśnięciu mandatu w związku z upływem drugiej kolejnej kadencji związek wybiera nowego prezesa, ustępujący prezes może „powrócić” na swoją funkcję po wygaśnięciu mandatu następcy w związku z upływem jego pierwszej kadencji).
7. Zgodnie z art. 9 ust. 3 u.s., wyrażającym tzw. zasadę incompatibilitas, członek zarządu (w tym również, rzecz jasna, prezes zarządu) polskiego związku sportowego nie może: 1) łączyć tej funkcji z funkcją w innych władzach tego związku (nie może być członkiem komisji rewizyjnej, rady związku, delegatem na walne zgromadzenie delegatów; w przypadku wyboru np. delegata do zarządu jego mandat delegata wygasa z chwilą wyboru i nie może on uczestniczyć w kolejnych walnych zgromadzeniach delegatów z głosem stanowiącym, pomimo tego, iż jego kadencja trwa); 2) być osobą prowadzącą działalność gospodarczą związaną bezpośrednio z realizacją przez ten związek jego zadań statutowych; 3) być osobą, która była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe ścigane z oskarżenia publicznego.
8. Zgodnie z art. 9 ust. 4 u.s. walne zgromadzenie członków albo delegatów polskiego związku sportowego corocznie rozpatruje sporządzone przez zarząd sprawozdanie z działalności zarządu oraz sprawozdanie finansowe, ocenione przez biegłego rewidenta. Walne zgromadzenie członków albo delegatów związku uchwala regulamin dyscyplinarny. Norma wyrażona w art. 9 ust. 4 u.s. ma charakter bezwzględnie wiążący, co oznacza, że walne zgromadzenie delegatów ma obowiązek rozpatrzenia (skutkującego zasadniczo zatwierdzeniem lub odrzuceniem) wskazanych sprawozdań oraz ma obowiązek uchwalenia regulaminu dyscyplinarnego (aktualnie taki regulamin w PZBS obowiązuje).
9. Zgodnie z art. 10 u.s. osoba fizyczna lub osoba prawna będąca członkiem lub posiadająca udziały albo akcje w klubie sportowym będącym członkiem polskiego związku sportowego nie może być członkiem lub posiadać udziałów lub być członkiem organów lub władz innego klubu sportowego uczestniczącego we współzawodnictwie sportowym w tym samym sporcie. Norma wyrażona w art. 10 u.s. nie nakłada obowiązków bezpośrednio na PZBS, jednak musi być ona brana pod szczególną uwagę przez członków organów klubów sportowych.
10. Nadzór nad działalnością PZBS jako polskiego związku sportowego sprawuje minister właściwy do spraw kultury fizycznej (Minister Sportu) zgodnie z art. 16 ust. 1 u.s. Minister Sportu zatwierdza, w drodze decyzji, statut polskiego związku sportowego oraz jego zmiany, które polski związek sportowy przedstawia niezwłocznie po ich uchwaleniu (art. 21 ust. 1 u.s.). W przypadku przyjęcia nowego statutu PZBS ma zatem obowiązek niezwłocznego poinformowania o tym Ministra Sportu w celu umożliwienia mu zatwierdzenia jego brzmienia. Zgodnie z art. 21 ust. 2 u.s. minister odmawia zatwierdzenia, w drodze decyzji, statutu polskiego związku sportowego lub jego zmiany w przypadku stwierdzenia niezgodności ich postanowień z przepisami prawa (w domyśle prawa powszechnie obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej).

Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie:

1. PZBS jako stowarzyszenie (związek stowarzyszeń), czyli organizacja pozarządowa w rozumieniu art. 2 u.d.p.p. posiada status organizacji pożytku publicznego (art. 20-27b u.d.p.p.).
2. Zgodnie z art. 20 ust. 1 u.d.p.p. organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa, która spełnia łącznie m.in. następujące wymagania: 4) ma statutowy organ kontroli lub nadzoru (w przypadku PZBS – komisję rewizyjną), odrębny od organu zarządzającego (w przypadku PZBS – zarządu) i niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru, przy czym członkowie organu kontroli lub nadzoru: a) nie mogą być członkami organu zarządzającego ani pozostawać z nimi w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej; b) nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe (por. z art. 9 ust. 3 u.s. w odniesieniu do zarządu); c) mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w takim organie zwrot uzasadnionych kosztów lub wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ogłoszone przez Prezesa GUS za rok poprzedni (powyższe postanowienia nie muszą znaleźć się w statucie PZBS; członków komisji rewizyjnej obowiązują powyższe nakazy i zakazy z mocy prawa); 5) członkowie organu zarządzającego nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe (ze zbiegu art. 9 ust. 3 u.s. oraz art. 20 ust. 1 pkt 5 u.d.p.p. wynika, że członkiem zarządu PZBS nie może być osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo, zarówno ścigane z oskarżenia publicznego, jak i prywatnoskargowe lub jakiekolwiek przestępstwo skarbowe, nawet nieumyślne); 6) statut lub inne akty wewnętrzne organizacji pozarządowych zabraniają: a) udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem organizacji w stosunku do jej członków, członków organów lub pracowników oraz osób, z którymi członkowie, członkowie organów oraz pracownicy organizacji pozostają w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, zwanych dalej „osobami bliskimi”; b) przekazywania ich majątku na rzecz ich członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, w szczególności, jeżeli przekazanie to następuje bezpłatnie lub na preferencyjnych warunkach; c) wykorzystywania majątku na rzecz członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, chyba że to wykorzystanie bezpośrednio wynika z celu statutowego; d) zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organizacji, członkowie jej organów lub pracownicy oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe (w tym przypadku niezbędne jest wprowadzenie do nowego statutu odpowiednich postanowień czyniących zadość wskazanemu art. 20 ust. 1 pkt 6 u.d.p.p.).
3. Zgodnie z art. 20 ust. 2 u.d.p.p. w przypadku stowarzyszeń (a także związków stowarzyszeń, w tym PZBS) działalność pożytku publicznego nie może być prowadzona wyłącznie na rzecz członków stowarzyszenia (wymóg formalny, działalność PZBS prowadzona jest także na rzecz zawodników – osób fizycznych, a zatem nie tylko na rzecz członków PZBS).

Kodeks cywilny:

1. W podsumowaniu opisu podstaw prawnych statutu PZBS należy wskazać, że PZBS jak każda osoba prawna działa na zasadach określonych w sposób generalny w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.; dalej: k.c.).
2. Zgodnie z art. 35 k.c. powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych określają właściwe przepisy, a w wypadkach i w zakresie w przepisach tych przewidzianych organizację i sposób działania osoby prawnej reguluje także jej statut. Statut PZBS ma zatem swoje umocowanie w przepisach regulujących powstanie, ustrój i ustanie PZBS, a zatem w/w przepisach u.s., pr.stow. i u.d.p.p.
3. Zgodnie z art. 38 k.c. osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i opartym na niej statucie. Statut PZBS określa zatem zarówno strukturę organów PZBS, jak i sposób ich działania (podejmowania uchwał, prowadzenia spraw związku i jego reprezentowania).

Projekt nowego statutu PZBS, przedstawiony poniżej, został oparty na modelu dotychczas obowiązującego statutu PZBS. W wielu miejscach zmian nie wprowadzono lub są to zmiany niewielkie. W każdym miejscu odpowiednie nowe lub zmienione postanowienia statutu są opatrzone stosownymi komentarzami.

Postanowienie to ma na celu wypełnienie dyspozycji art. 10 ust. 1 pkt 1 pr.stow., zgodnie z którym statut stowarzyszenia powinien określać nazwę stowarzyszenia, odróżniającą je od innych stowarzyszeń, organizacji i instytucji. Nowe brzmienie wskazuje, że PZBS jest związkiem stowarzyszeń w rozumieniu art. 22 pr.stow. (a zatem związkiem co najmniej 3 stowarzyszeń, w tym przypadku 16 WZBS-ów). Nazwa w języku angielskim jest postanowieniem fakultatywnym – dopuszczalnym.

Postanowienie to czyni zadość obowiązkowi z art. 10 ust. 1 pkt 2 pr.stow., zgodnie z którym statut stowarzyszenia określa teren działania i siedzibę stowarzyszenia. Terenem działania jest obszar całego kraju. Siedzibą stowarzyszenia jako osoby prawnej jest, zgodnie z art. 41 k.c. miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający, o ile ustawa lub statut nie stanowi inaczej. W aktualnie obowiązującym statucie PZBS wskazano na „siedzibę władz naczelnych”, a nie „siedzibę stowarzyszenia”, co nie do końca odpowiada wymogom z art. 10 ust. 1 pkt 2 pr.stow.

Postanowienie to umożliwia przystępowanie PZBS do innych stowarzyszeń i organizacji o profilu działania podobnym do profilu działania PZBS (działalność w dziedzinie sportu, niekoniecznie brydżowego). Zgodnie z art. 5 ust. 2 pr.stow. stowarzyszenia mogą należeć do organizacji międzynarodowych na warunkach określonych w ich statutach, jeżeli nie narusza to zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych, których RP jest stroną.

Postanowienia § 6 przesądzają o statusie PZBS jako polskiego związku sportowego, który posiada wyłączne prawo do wykonywania działalności określonej w art. 13 ust. 1 u.s. W porównaniu do dotychczasowego brzmienia statutu: zmieniono kolejność paragrafów 1 i 2, doprecyzowano zakres regulacji prawnych obowiązujących PZBS, wskazano, że organem nadzorującym jest nie „minister właściwy do spraw sportu i turystyki” ale „minister właściwy do spraw kultury fizycznej”, co odpowiada art. 16 ust. 1 u.s., usunięto oznaczenie organu rejestrowego – Krajowy Rejestr Sądowy nie jest organem, a organem rejestrowym jest zawsze właściwy miejscowo sąd rejonowy (nie jest niezbędne zamieszczanie tego w treści statutu), usunięto postanowienia odnoszące się do zawodów rangi olimpijskiej i ruchu olimpijskiego (brydż sportowy nie jest dyscypliną olimpijską ani paraolimpijską). Postanowienia § 6 ust. 4 i 5 są w istocie rzeczy powtórzeniem art. 13 ust. 1 i 2 u.s., ale z uwagi na potrzebę zachowania ciągłości treści statutu i wymogi informacyjne powinny pozostać w treści statutu PZBS.

Postanowienia tego rozdziału określają generalnie cele PZBS i sposoby ich realizacji, przez co czynią zadość art. 10 ust. 1 pkt 3 pr.stow. Nadrzędnym celem PZBS jest cel określony w § 6 ust. 1 projektu nowego statutu oraz w art. 7 ust. 1 u.s. – organizowanie i prowadzenie współzawodnictwa w sporcie: brydż sportowy (w statucie używana jest także nazwa synonimiczna: brydż porównawczy; w niniejszym projekcie dokonano korekty i wszędzie zmieniono tę nazwę na: brydż sportowy). Generalnie § 8 i § 9 projektu są zbieżne treściowo z dotychczasowym brzmieniem § 9 i § 10 – wskazano jedynie na pewne wątpliwości prawne. Szczegółowe określenie celów i sposobów ich realizacji przez PZBS pozostawić należy samemu PZBS (ocena pod kątem zgodności tych celów i sposobów z rzeczywistością funkcjonowania związku oraz pod kątem ewentualnych powtórzeń i nieścisłości).

Instytucja członkostwa w PZBS była przedmiotem propozycji i rozważań poprzedzających sporządzenie niniejszego projektu. Jak wskazano we wstępie, niezbędne jest dostosowanie postanowień statutu PZBS do aktualnie obowiązującego art. 8 u.s., a zatem wykluczyć należy jakąkolwiek możliwość członkostwa osób fizycznych oraz dopuścić trzeba w sposób wyraźny możliwość członkostwa klubów sportowych (aktualnie kluby sportowe mogą być członkami PZBS, jednak w praktyce są one wyłącznie członkami WZBS, co rodzi wątpliwość w kwestii możliwości uczestniczenia tych klubów w zawodach organizowanych bezpośrednio przez PZBS, a nie przez właściwe WZBS). W statucie PZBS powinny znaleźć się również wyraźne postanowienia dotyczące sposobu nabywania i utraty członkostwa, przyczyn utraty członkostwa oraz praw i obowiązków członków (art. 10 ust. 1 pkt 4 pr.stow.). Wątpliwe jest wprowadzanie podziału członków na zwyczajnych, wspierających i honorowych. Członkowie honorowi niewątpliwie nie są członkami PZBS (jest to jedynie godność, która dla celów prestiżowych nosi nazwę „członkostwo”). W niniejszej propozycji instytucja członkostwa honorowego została zatem przeniesiona do rozdziału V „Nagrody i wyróżnienia” (zob. § 36 propozycji). Status członków wspierających jest dość niejasny, dlatego propozycja zmierza do wyeliminowania tego „rodzaju członkostwa”, zwłaszcza że z praktyki funkcjonowania PZBS wynika, że instytucja członkostwa wspierającego jest instytucją martwą. Prawa i obowiązki członków PZBS mogą być różne, dlatego wprowadzenie rozwiązania, zgodnie z którym delegatów na WZD PZBS wybierają jedynie WZBS-y jest zgodne z prawem i sankcjonuje dotychczasową praktykę (obecnie, jednak wyłącznie w teorii, każdy członek zwyczajny PZBS może aktualnie brać udział w WZD za pośrednictwem wybranych delegatów, jednak prawo głosu stanowiącego przysługuje jedynie delegatom wybranym przez WZBS-y).

Zgodnie z propozycją § 10 członkostwo w PZBS jest kategorią jednolitą (brak podziału na członków zwyczajnych i wspierających), chociaż prawa członków są zróżnicowane w sposób istotny (co wynika z dalszych postanowień statutu – jedynie WZBS-y mają prawo wyboru delegatów, przez których wykonują prawo głosu stanowiącego na WZD PZBS). W treści § 10 ust. 1 lit. a) projektu statutu wskazano, że WZBS-y są członkami PZBS, co implikuje stwierdzenie, że w stanie faktycznym po wejściu w życie nowego statutu stają się one członkami PZBS z mocy prawa (statutu). Po wejściu w życie nowego statutu możliwe będzie również jednak wykluczenie WZBS z PZBS w przypadku rażącego naruszania prawa lub postanowień aktów wewnętrznych oraz rezygnacji WZBS z członkostwa w PZBS. Nie jest natomiast dopuszczalne bezwzględne powiązanie statusu WZBS z członkostwem w PZBS (byłoby to sprzeczne z art. 6 ust. 2 pr.stow.).

Członkostwo w PZBS może przysługiwać również innym osobom prawnym prowadzącym działalność w zakresie brydża sportowego. Konieczność zapewnienia praw członkowskich klubom sportowym wynika z art. 8 ust. 2 u.s. Nie jest możliwe ograniczenie kategorii członków PZBS wyłącznie do WZBS-ów, możliwe jest jedynie wyłączenie praw innych członków do uczestnictwa w WZD oraz wzmocnienie roli WZBS-ów. Implikacją uzyskania statusu członka PZBS przez klub sportowy jest objęcie osób nim zarządzających dyspozycją art. 10 u.s. Pojęcie „innej osoby prawnej prowadzącej działalność w zakresie brydża sportowego” obejmuje również m.in. Okręgowe Związki Brydża Sportowego.

Propozycje § 10 ust. 2 i 3 przyznają stosowne kompetencje w zakresie przyjmowania członków WZBS (w tym także klubów sportowych) oraz prowadzenia ich rejestru zarządowi oraz biuru PZBS.

Proponowany § 11 ust. 1 dotyczy statusu WZBS. W propozycji nie występuje kwalifikacja WZBS-ów jako jednostek organizacyjnych PZBS (tak jak w obecnym statucie). Zmiana ta podytkowana jest przede wszystkim powszechną praktyką polskich związków sportowych, które nie posiadają jednostek organizacyjnych, a związki wojewódzkie są wyłącznie „zwyczajnymi” członkami PZS-ów, funkcjonującymi jednak na zasadach specjalnych, w szczególności posiadającymi wyłączne prawo wyboru delegatów na WZD. Propozycje § 11 ust. 2 i 3 nakładają na członków PZBS określone obowiązki i wprowadzają sankcje za naruszanie tych obowiązków.

Proponowany § 12 odpowiada w dużej mierze dotychczasowemu § 16 statutu PZBS i czyni zadość wymaganiom z art. 10 ust. 1 pkt 4 pr.stow., tj. określa przyczyny utraty członkostwa. Oświadczenie o wystąpieniu ma charakter jednostronnej czynności prawnej. Nie wymaga ono przyjęcia czy też zgody Zarządu PZBS, a jedynie dojścia do adresata w taki sposób, że może on zapoznać się z treścią oświadczenia (art. 61 § 1 k.c.). Oświadczenie to może złożyć każdy członek PZBS, nie wykluczając WZBS-ów. Ustanie bytu prawnego i ogłoszenie upadłości zostały wyróżnione jako nowe przyczyny ustania członkostwa. W pierwszej sytuacji stosunek członkostwa wygasa i nie przechodzi na następców prawnych, zaś w drugiej sytuacji trudno sobie wyobrazić realizację praw członkowskich i obowiązków o charakterze majątkowym przez podmiot, wobec którego toczy się postępowanie upadłościowe. Wykluczenie jest środkiem sankcyjnym, który może być stosowany przez Zarząd PZBS. Przesłanką wykluczenia jest istotne naruszenie przepisów prawa, postanowień statutu i innych przepisów PZBS. Przyznanie wykluczonemu członkowi prawa do odwołania do „wyższego” organu PZBS nie wyklucza możliwości wniesienia powództwa o ustalenie stosunku członkostwa do sądu powszechnego (art. 189 k.p.c.). Organ odwoławczy (WZD) podejmuje decyzję w drodze uchwały, która ma charakter wiążący. WZD podejmuje uchwałę w sprawie odwołania na najbliższym następującym po złożeniu odwołania do biura PZBS zgromadzeniu.

Prawa członków PZBS w zasadzie odpowiadają postanowieniom dotychczasowego § 14 statutu PZBS. Wskazano jedynie, że uczestnictwo w WZD przysługuje na zasadach określonych w niniejszym statucie, czyli postanowieniach dotyczących WZD, zgodnie z którymi w WZD uczestniczą wyłącznie delegaci wybrani przez WZBS-y. Uczestnictwo pozostałych członków w WZD ma charakter pośredni (drugi stopień), gdyż są oni zasadniczo (kluby sportowe) członkami WZBS-ów, a zatem mają wpływ na wybór delegatów. Takie różnicowanie uprawnień członkowskich spotykane jest w wielu statutach polskich związków sportowych i nie jest kwestionowane. Z tego względu propozycja zmierza do usankcjonowania status quo.

Obowiązki członków PZBS w zasadzie odpowiadają postanowieniom dotychczasowego § 15 statutu PZBS. Należy jedynie zwrócić uwagę, że zagadnienie ustanawiania składek członkowskich powinno być uregulowane w statucie z uwagi na art. 10 ust. 1 pkt 7 pr.stow. (obecnie reguluje to rozdział VII statutu PZBS).

Zagadnienia związane z organami PZBS są uregulowane w rozdziale IV statutu PZBS zatytułowanego „Władze Związku” (pojęciem „władze” na określenie organów stowarzyszenia posługuje się ustawodawca w pr.stow., z tego względu należy utrzymać taką terminologię w statucie PZBS). Ustawodawca wprowadza kilka wymogów dotyczących struktury organów polskiego związku sportowego jako związku stowarzyszeń (posiadanie zarządu, organu kontroli wewnętrznej, zgromadzenia członków lub delegatów itd.), które muszą być uwzględnione przy tworzeniu niniejszego rozdziału propozycji statutu. Jednocześnie propozycje te mają zmierzać do uściślenia sposobu zwoływania i organizowania WZD (istnieje również potrzeba sporządzenia stałego regulaminu WZD, o czym będzie mowa później), kompetencji WZD (w szczególności w zakresie powoływania i odwoływania członków organów), zasad wyboru delegatów i ich kadencji, organizacji struktury Zarządu PZBS w kontekście podziału na prezydium i pozostałych członków zarządu, zasad uzupełniania składu zarządu i komisji rewizyjnej, kolizji w przypadku wyboru do zarządu delegata na WZD, struktury organizacyjnej Rady PZBS i jej statusu itd. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 5 pr.stow. postanowienia statutu muszą dotyczyć samej struktury organów stowarzyszenia (związku stowarzyszeń), tryb dokonywania wyboru członków organów, uzupełniania ich składu (postanowienia dotyczące kooptacji) oraz kompetencje poszczególnych organów (określone szczegółowo w poszczególnych podrozdziałach).

Proponowany § 15 stanowi odpowiednik obecnego § 20 statutu PZBS. Ustanawia on zasadę numerus clausus organów naczelnych i dopuszcza możliwość istnienia organów pomocniczych. Istnienie trzech organów naczelnych jest wymagane przez ustawę (art. 11 ust. 1 i 3 pr.stow.). Organami pomocniczymi mogą być przede wszystkim Rada PZBS oraz organy wskazane w § 35 propozycji nowego statutu. Konsekwencją uznania tych gremiów za organy jest konieczność stosowania do nich art. 9 ust. 1 u.s., który expressis verbis stanowi o władzach (organach) i ogranicza długość kadencji organu (członka organu) polskiego związku sportowego do 4 lat. Kadencja członków organów pomocniczych również nie może przekroczyć 4 lat. W propozycji ust. 3 określono podstawowe wymogi formalne, jakie musi spełniać członek organu PZBS – przede wszystkim wykluczono możliwość uczestnictwa w organach osób prawnych, wskazano, członek organu musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych (art. 11 k.c.) i korzystać w pełni z praw publicznych.

Zasada obieralności organów naczelnych jest wyrazem nadrzędnej zasady samorządności PZBS jako stowarzyszenia (związku stowarzyszeń). Zgodnie z postanowieniami proponowanego § 16 wyboru członków Zarządu i Komisji Rewizyjnej dokonuje WZD na zasadach określonych w statucie (w dalszej części) oraz regulaminie Zgromadzenia, z zastrzeżeniem statutowych wyjątków (kooptacja członków Komisji Rewizyjnej). W aktualnie obowiązującym § 21 ust. 3 statutu PZBS wskazano, że wybory są ważne, jeżeli bierze w nich udział co najmniej połowa uprawnionych do głosowania. W kontekście wyrażenia ogólnej zasady większości głosów i kworum z § 24 statutu PZBS (§ 20 niniejszej propozycji) postanowienie to wydaje się być zbędne. Można jednak mieć wątpliwość, gdyż „branie udziału w głosowaniu” nie może być utożsamiane z „obecnością”. Delegat obecny na WZD może nie brać udziału w głosowaniu. W stanie prawnym, jaki wynika z niniejszej propozycji wybory członków organów byłyby ważne, gdyby na WZD obecnych była co najmniej połowa delegatów (§ 20), nawet jeżeli w głosowaniu brałby udział mniejszy ułamek ogólnej liczby delegatów niż 1/2.

Wspólna kadencja organów „menedżerskich” (Zarządu Głównego i KR PZBS) w aktualnie obowiązującym statucie wynika z jego postanowień jedynie pośrednio (np. § 23 statutu PZBS). W propozycji wskazano wprost, że kadencja jest wspólna i trwa 4 lata (maksymalny pułap długości kadencji wyznaczony przez ustawodawcę w art. 9 ust. 1 u.s.). Wprowadzenie wspólnej kadencji skutkuje tym, że mandaty członków organów powołanych w toku kadencji (czy to dokooptowanych przez sam organ czy też powołanych przez WZD) wygasają z upływem kadencji albo z końcem zgromadzenia sprawozdawczo-wyborczego (przedłużenie okresu sprawowania mandatu w przypadku, gdy kadencja kończy się np. 15 maja, a WZD sprawozdawczo-wyborcze odbywa się 15 czerwca). W odniesieniu do każdej kadencji organów „menedżerskich” niezbędne jest ustalenie ich liczebności przez WZD (propozycja § 17 ust. 3). Liczba określona w uchwale WZD jest stała i w razie zmniejszenia się liczby członków organu „menedżerskiego” niezbędna jest kooptacja (w przypadku Komisji Rewizyjnej) lub wybór następców (w przypadku Zarządu). Zmniejszenie się liczby członków organu „menedżerskiego” poniżej liczby ustalonej na podstawie § 17 ust. 3 propozycji statutu nie musi jednak prowadzić do całkowitej „blokady” możliwości działań organu, o ile jego liczebność jest większa niż minimalna ustalona w statucie (zob. § 27 ust. 2 i § 32 ust. 2 propozycji). W postanowieniach ust. 4-7 określono pozostałe (niż upływ kadencji) przyczyny wygaśnięcia mandatu członka organu „menedżerskiego” (oczywiście mandat wygasa również w przypadku, gdy członek organu przestaje spełniać warunki formalne, tj. np. zostaje ubezwłasnowolniony, chociażby częściowo czy skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne) czyli śmierć, rezygnację i odwołanie ze składu organu. Rezygnacja jest, inaczej niż ma to miejsce w aktualnym statucie PZBS (zob. § 28 pkt 3 statutu PZBS „Zarząd Główny nie jest związany rezygnacją z funkcji”) czynnością jednostronną i wyłącznie zależną od woli członka organu. W propozycji ust. 5 wskazano również kto jest właściwy do przyjęcia za PZBS oświadczenia o rezygnacji. Zasady odwoływania członków organów regulują propozycje ust. 6 i 7. Każdego członka organu „menedżerskiego” może w każdej chwili odwołać WZD. Ponadto sam organ menedżerski (w przypadku Zarządu jedynie na wniosek Komisji Rewizyjnej) może odwołać swojego członka w przypadku, gdy nie może on sprawować swojej funkcji (a np. nie jest w stanie złożyć oświadczenia o rezygnacji) lub gdy wykonuje swoje obowiązki w sposób sprzeczny z obowiązującymi go regułami. Odwołanie ma tutaj charakter stricte sankcyjny i wymaga podjęcia uchwały kwalifikowaną większością głosów (2/3) przy jednoczesnym wymogu kworum 2/3.

Propozycja § 18 nowego statutu PZBS stanowi odpowiednik dotychczasowego § 23 statutu PZBS i reguluje zagadnienie kooptacji do składu organu „menedżerskiego” w trakcie trwania kadencji.

W związku z przyznaniem WZD generalnych kompetencji do powoływania i odwoływania członków Zarządu (zob. propozycję § 19 ust. 5) oraz ustaleniem szerszych „widełek” liczbowych w odniesieniu do Zarządu PZBS, w propozycji niniejszego statutu odstąpiono od możliwości dokooptowywania członków Zarządu. Wszyscy członkowie tego organu muszą zatem pochodzić z wyboru dokonanego przez WZD.

Przesłanką dokonania kooptacji członka Komisji Rewizyjnej jest spadek liczby członków tego organu poniżej pułapu ustalonego przez WZD (w granicach statutowych). W takiej sytuacji organ powołuje (zwykłą większością głosów przy kworum 1/2) nowych członków na wakujące stanowiska spośród osób, które uzyskały największą liczbę głosów na ostatnim WZD sprawozdawczo-wyborczym. Liczba dokooptowanych członków Komisji Rewizyjnej nie może przekroczyć połowy liczby członków określonej w uchwale WZD. W przypadku, gdy doszłoby do wygaśnięcia mandatów więcej niż połowy pierwotnie wybranych członków organu „menedżerskiego” stosuje się § 19 (poniżej).

Komentowana propozycja § 19 dotyczy sytuacji, w której liczebność Komisji Rewizyjnej w czasie trwania kadencji spadnie (jednorazowo) poniżej połowy liczby określonej przez WZD lub gdy liczba dokooptowanych członków organu osiągnie połowę, a nastąpi potrzeba uzupełnienia składu tego organu. W takiej sytuacji kooptacja nie jest możliwa, a nowi członkowie organu są wybierani przez zwołane w tym celu nadzwyczajne Zgromadzenie wyborcze, którego zasady zwoływania określa szczegółowo proponowany paragraf.

Ponadto, propozycja § 19 ust. 3 dotyczy uzupełnienia składu Zarządu PZBS w sytuacji, w której liczebność tego organu spadnie poniżej statutowego minimum (§ 27 ust. 2 propozycji). Zasady postępowania są takie same i obejmują zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia wyborczego.

Niniejsze postanowienie obejmuje generalną regułę podejmowania uchwał przez organy PZBS. Jest to jednak postanowienie względnie wiążące – w odniesieniu do niektórych uchwał statut wprowadza zatem postanowienia odmienne.

Propozycja § 21 nowego statutu jest odpowiednikiem § 25 pkt 1 statutu PZBS. Wskazano w nim hierarchię organów, chociaż w propozycji statutu zmieniono zasadę domniemania kompetencji WZD na rzecz domniemania kompetencji Prezydium Zarządu PZBS. Rodzaje zgromadzeń (nie jest to katalog zamknięty, gdyż propozycja przewiduje również tzw. nadzwyczajne zgromadzenie wyborcze, zob. § 19 ust. 1 i 3) wskazano w ust. 2. W związku z ust. 3 powstaje potrzeba stworzenia i przyjęcia przez WZD (oczywiście po wejściu w życie nowego statutu) regulaminu Zgromadzenia. Dodano także postanowienie ustanawiające obowiązek publikacji protokołu ze Zgromadzenia. Obowiązek ten został nałożony na przewodniczącego Zgromadzenia (zagadnienia związane z tą funkcją powinny być przedmiotem regulacji regulaminowej).

Propozycja § 22 określa zasady wyboru delegatów na WZD oraz czas trwania ich kadencji, przez co czyni zadość wymogowi z art. 11 ust. 2 zdanie 2 pr.stow. Zgodnie z ust. 1 w WZD biorą udział z głosem stanowiącym jedynie delegaci wybrani przez niektórych członków PZBS – WZBS-y. Jest to przejaw nierówności praw członków PZBS, jednak jest ono dopuszczalny i uzasadniony (kluby sportowe jako członkowie WZBS-ów mają pośrednio wpływ na wybór delegatów) względami organizacyjnymi i porządkowymi. W ust. 2 wskazano, że zasady wyboru delegatów określają szczegółowo w statutach WZBS-y (delegacja statutowa), jednak organem uprawnionym do wyboru delegatów może być jedynie walne zgromadzenie właściwego WZBS. Wybory są przeprowadzane na określoną kadencję (ust. 7), jednak przed upływem kadencji WZBS może przeprowadzić wybory uzupełniające w przypadku przedwczesnego wygaśnięcia mandatów określonych delegatów. Proporcje wyboru delegatów zostały określone identycznie jak w obecnym § 25 ust. 3 lit. a) statutu PZBS (1 delegat na 100 zarejestrowanych w ramach danego WZBS-u zawodników, np. 101 zawodników – 2 delegatów; 1001 zawodników – 11 delegatów itd.). Ograniczeniem swobody WZBS jest konieczność dokonania wyboru delegatów na dane zgromadzenie sprawozdawczo-wyborcze w tym samym roku, w którym się ono odbywa. Na WZBS-y został nałożony obowiązek powiadomienia Prezydium Zarządu PZBS o każdorazowym wyborze delegata. Jedynie delegaci zgłoszeni przez WZBS mają prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu. W przypadku wyborów uzupełniających końcowy termin zgłoszenia został określony na 7 dni przed terminem zgromadzenia (ust. 5).

W ust. 7 wskazano, że kadencja delegatów jest łączna i wynosi 4 lata. Zgodnie z propozycją ust. 8 mandat delegata wygasa z upływem kadencji. Delegat może być również odwołany przez walne zgromadzenie WZBS. Zgodnie z zasadą incompatibilitas wyrażoną w art. 9 ust. 3 lit. a) u.s. członek zarządu nie może łączyć swojej funkcji z funkcją delegata. W związku z tym wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym mandat delegata wygasa z chwilą objęcia przez niego stanowiska członka Zarządu PZBS. Jeżeli delegat został wybrany do Zarządu PZBS na WZD, w którym uczestniczy, może on głosować również w dalszych głosowaniach (zob. § 17 ust. 2 propozycji nowego statutu).

Instytucja uczestników WZD z głosem doradczym została przejęta z obecnego § 25 pkt 3 lit. b) statutu PZBS. Nie wskazano szczegółowo co oznacza „głos doradczy” – praktyka powinna to w sposób prawidłowy weryfikować. Nie ma wszak żadnych wątpliwości, że głos doradczy nie jest głosem stanowiącym, a uczestnicy WZD z głosem doradczym nie są uwzględniani przy obliczaniu kworum.

Kompetencje WZD zostały określone w sposób podobny jak w obecnym § 27 statutu PZBS. Należy przy tym odróżniać kompetencje od zadań, które zostały przypisane np. zgromadzeniu sprawozdawczemu czy sprawozdawczo-wyborczemu w postanowieniach dalszych. Kompetencje, o których mowa w propozycji § 24 nie są sprzężone z obowiązkiem skorzystania z nich, o ile statut nie stanowi inaczej. W propozycji nowego statutu określono kompetencje w sposób generalny z uwzględnieniem wymogów wynikających z art. 9 ust. 4 u.s. (lit. b i h). W propozycji przyjęto domniemanie kompetencji Prezydium Zarządu PZBS (zmiana reguły wynikającej z art. 11 ust. 1 zdanie 2 pr.stow., propozycja § 30 ust. 1). Generalnie kompetencje WZD dotyczą spraw najważniejszych dla Związku, w tym wyboru i odwoływania członków zarządu, udzielania absolutorium członkom zarządu, zmiany statutu itd.

Propozycja § 25 nowego statutu PZBS dotyczy zgromadzenia zwyczajnego. Obowiązek corocznego odbycia zgromadzenia zwyczajnego wynika pośrednio z art. 9 ust. 4 u.s., jak również z przepisów u.d.p.p. W propozycji ust. 1 wskazano termin, do którego powinno odbyć się Zgromadzenie zwyczajne sprawozdawcze oraz sprawozdawczo-wyborcze (w czwartym roku kadencji organów „menedżerskich”). Zasady i terminy zwoływania zgromadzeń zwyczajnych określono w propozycji ust. 2. Powyższe propozycje mogą być przedmiotem istotnych zmian, co należy pozostawić do dyskusji PZBS, której celem jest wypracowanie odpowiedniego modelu organizacji zgromadzeń zwyczajnych. Propozycja ust. 3 nakłada na Zarząd PZBS obowiązki informacyjne w stosunku do delegatów i WZBS-ów dotyczącej w szczególności porządku obrad zgromadzenia zwyczajnego i dokumentów, które będą przedmiotem jego obrad. Zadania zgromadzenia sprawozdawczego i sprawozdawczo-wyborczego określono w propozycji ust. 4 i 5. Zadania te mają charakter obligatoryjny, tzn. każde zgromadzenie sprawozdawcze i sprawozdawczo-wyborcze jest obowiązane do ich wykonania.

W propozycji § 26 nowego statutu, będącej odpowiednikiem obecnie obowiązującego § 26 statut PZBS określono zasady zwoływania i organizacji nadzwyczajnego WZD. Zasady te nie zostały zasadniczo zmienione. Na Zarząd PZBS zostały nałożone obowiązki informacyjne (ust. 3). Zgromadzenie nadzwyczajne nie może obradować nad sprawami (a w konsekwencji podejmować decyzji), które nie były objęte porządkiem obrad przekazanym zgodnie z ust. 3. Ma to na celu zapobieżenie ewentualnym nadużyciom, jakie mogą się pojawić w trakcie zgromadzeń nadzwyczajnych. Szczególnym rodzajem zgromadzenia nadzwyczajnego jest zgromadzenie wyborcze, które jest zwoływane w przypadku określonym w § 19 propozycji nowego statutu (spadek liczebności organów „menedżerskich”).

Propozycja § 27 nowego statutu jest odpowiednikiem obecnie obowiązującego § 28 statutu PZBS i określa organizację zarządu PZBS jako organu wykonawczego. W aktualnym stanie prawnym (zarówno przepisy u.s., jak i pr.stow.) polski związek sportowy musi posiadać zarząd. Nie jest dopuszczalne nazwanie organu wykonawczego inną nazwą. Wątpliwe jest również wprowadzenie tzw. rady dyrektorów (porównywanej do board of directors czy conseil d’administration w spółkach praw obcych) z podziałem na dyrektorów wykonawczych i niewykonawczych. Jednocześnie dopuszcza się możliwość podziału obowiązków między członków zarządu, a w szczególności ustanowienie gremium pomocniczego – prezydium. W propozycji nowego statutu PZBS starano się uwzględnić postulaty zmierzające do zwiększenia roli prezydium i przyznania mu domniemania kompetencji we wszelkich sprawach PZBS niezastrzeżonych dla innych organów oraz samego zarządu (§ 32 ust. 1 propozycji). Liczebność zarządu, jak również liczebność prezydium zostały pozostawione na dotychczasowym poziomie. Należy zwrócić uwagę, że dla każdej kadencji zarządu liczbę członków określa zgromadzenie, a decyzja ta ma charakter wiążący w odniesieniu do całego okresu danej kadencji.

Propozycja ust. 3 stanowi odpowiednik obecnego § 28 pkt 2 statutu PZBS i określa zasady wyboru Prezesa Zarządu PZBS. Prezes nie jest odrębnym organem, ale członkiem zarządu, lecz jego pozycja jest szczególna, a przez to szczególne są zasady jego wyboru i odwoływania, ponadto prezesa nie można dokooptować, można jedynie powołać innego członka prezydium na prezesa w przypadku rezygnacji prezesa z funkcji bez jednoczesnej rezygnacji z mandatu (propozycja § 27 ust. 8). Wybór prezesa co do zasady poprzedza wybór pozostałych członków zarządu, a kandydatury muszą być zgłaszane odpowiednio wcześniej. Zasady wyboru pozostałych członków zarządu określa propozycja ust. 5. Propozycja ust. 6 czyni zadość wymaganiu z art. 9 ust. 2 u.s., zgodnie z którym funkcji prezesa zarządu polskiego związku sportowego nie można pełnić dłużej niż przez 2 następujące po sobie kadencje.

Wybór prezydium (członków prezydium) przez zarząd i rezygnacja z funkcji w prezydium jest przedmiotem regulacji propozycji ust. 7 i 8. W ust. 9 wskazano na szczególne wymogi podmiotowe odnoszące się do członków zarządu. Wynikają one zarówno z przepisów u.s. (art. 9 ust. 3), jak i u.d.p.p. (art. 20 ust. 1 pkt 5).

Postanowienia propozycji § 28 są odpowiednikiem obecnego § 29 statutu PZBS. Zmiany są bardzo niewielkie. Należy zwrócić uwagę jedynie na możliwość ustanawiania wewnętrznego podziału kompetencji między członków zarządu. W związku z tym, że funkcje bieżącego zarządzania sprawuje prezydium wskazano, że posiedzenia zarządu odbywają się nie rzadziej niż raz na kwartał (tak jak w obecnym statucie).

Kompetencje zarządu zostały w większości przejęte z obecnego § 30 statutu PZBS. Ujednolicono zasady reprezentacji w zakresie praw i obowiązków o charakterze majątkowym i niemajątkowym. Zarząd ponadto jest jedynym organem właściwym do ustalania wysokości składek członkowskich (ustalanie wysokości innych opłat jest przedmiotem kompetencji prezydium zgodnie z domniemaniem), za zgodą Rady PZBS (zob. postanowienia dotyczące Rady PZBS). Statut zawiera zatem wymagane przez art. 10 ust. 1 pkt 7 pr.stow. postanowienie dotyczące ustanawiania składek członkowskich. Ponadto, w propozycji § 29 lit. j) przekazano zarządowi kompetencję do wyrażania zgód na czynności PZBS, które skutkują rozporządzeniem prawem majątkowym lub zaciągnięciem zobowiązania w wysokości przewyższającej 100 tys. zł. Należy zwrócić uwagę, że zgromadzenie może ustanowić, w drodze uchwały, dodatkowe funkcje zarządowi, z tym zastrzeżeniem, że uchwała taka nie może być sprzeczna z postanowieniami niniejszego statutu.

Postanowienia propozycji § 30 dotyczą prezydium zarządu, które nie jest organem, lecz gremium powoływanym spośród członków zarządu na zasadach określonych w § 27 ust. 7 niniejszej propozycji. W ust. 1 wprowadzono zasadę domniemania kompetencji prezydium, zaś w ust. 2 wyliczono szczegółowe kompetencje tego gremium, co odpowiada zasadniczo dotychczasowemu brzmieniu § 31 ust. 2 statutu PZBS. Klauzulą pozwalającą na przyjęcie domniemania kompetencji prezydium jest również ust. 2 lit. a) niniejszej propozycji. Dalsze kompetencje mają już charakter szczegółowy. W ust. 4 wskazano, że uprawnienia informacyjne w sprawach dotyczących działalności prezydium przysługują pozostałym członkom zarządu.

Propozycja § 31 jest odpowiednikiem obecnego § 32 statutu PZBS. Określa on kompetencje Prezesa Zarządu PZBS (obecnie jest on nazywany Prezesem PZBS, jednak ze względu na to że jest on członkiem zarządu właściwsza jest nazwa proponowana). Prezes został wyposażony w kompetencje organizacyjne (ust. 1) i reprezentacyjne w sprawach z zakresu prawa pracy (postanowienie szczególne w stosunku do § 32 ust. 2 lit. a) niniejszej propozycji). W propozycji § 31 ust. 3 zdefiniowano pojęcie Biura PZBS.

Postanowienia statutu PZBS dotyczące Komisji Rewizyjnej – obowiązkowego organu kontroli wewnętrznej (zob. art. 11 ust. 3 pr.stow.) – zostały zmienione w istotnym stopniu jedynie w odniesieniu do wyboru przewodniczącego, który obecnie jest kompetencją walnego zgromadzenia. W ust. 4, wprowadzono regulację rezygnacji z funkcji w KR i zasad wyboru na wakujące funkcje dotychczasowych członków KR. Obowiązki i kompetencje sprawozdawcze, kontrolne i występowanie z wnioskami o absolutorium dla członków zarządu pozostały bez zmian. Ograniczenia w zakresie członkostwa w KR, określone w ust. 9 wynikają z art. 20 ust. 1 pkt 4 u.d.p.p. (należy również pamiętać o tym, że członkowie KR mogą uzyskiwać jedynie zwrot kosztów lub wynagrodzenie w wysokości wskazanej w art. 20 ust. 1 pkt 4 lit. c) u.d.p.p.).

Proponowany § 33 jest odpowiednikiem obecnego § 35 statutu PZBS. Nie zostały wprowadzone jakiekolwiek zmiany merytoryczne. Postanowienia te są klarowne i zgodne z prawem.

Rada PZBS nie jest organem naczelnym, lecz opiniodawczo-doradczym. Skład rady określono w § 33 pkt 2 obecnego statutu PZBS i niniejsza propozycja nie przewiduje w tym zakresie zmian. W ust. 3 przewidziano możliwość odwołania przewodniczącego Rady PZBS oraz określono kadencję rady (wymóg z art. 9 ust. 1 u.s.). Kompetencje rady pozostają bez zmian, z zastrzeżeniem zmiany postanowień dotyczących powoływania prezesa zarządu przez sam zarząd.

W zakresie organów opiniodawczo-konsultacyjnych niniejsza propozycja nie wprowadza żadnych zmian. Ustanowienie tych organów jest dopuszczalne (organy fakultatywne). Niezbędne jest jedynie wskazanie, że organy te są wybierane na 4-letnią kadencję (maksymalny pułap z art. 9 ust. 1 u.s.).

Zasady przyznawania nagród i wyróżnień oraz odpowiedzialności dyscyplinarnej w PZBS pozostawiono do regulacji wewnętrznej przez PZBS.

W sprawach związanych z członkostwem honorowym zob. komentarz do rozdziału III i § 10 propozycji.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2 u.s. polskie związek sportowy ma wyłączne prawo do ustanawiania i realizacji reguł dyscyplinarnych we współzawodnictwie sportowym organizowanym prze związek, zaś zgodnie z art. 16 ust. 2 u.s. nadzorem ministra właściwego do spraw kultury fizycznej nie są objęte decyzje dyscyplinarne władz polskich związków sportowych związane z organizacją i przebiegiem współzawodnictwa sportowego. Propozycje postanowień statutowych zasadniczo odsyłają zatem do dalszych przepisów wewnętrznych PZBS (regulaminów, uchwał itd.). Szczególny charakter ma przy tym regulamin dyscyplinarny, którego uchwalenie jest obowiązkowe (zob. art. 9 ust. 4 u.s.). W propozycji statutu nie zawarto regulacji obejmującej wskazanie właściwych organów do orzekania w sprawach dyscyplinarnych ani kar dyscyplinarnych (wątpliwości może budzić wprowadzenie kary grzywny, w związku z czym w regulaminie dyscyplinarnym należałoby zastąpić to określenie określeniem „kara pieniężna”). Wskazano jedynie, że zasadą orzecznictwa dyscyplinarnego PZBS (trudno w tym miejscu posługiwać się sformułowaniem „sądownictwo dyscyplinarne”) jest dwuinstancyjność (§ 40 ust. 2 propozycji niniejszego statutu).

Wyliczenie składników majątku PZBS zawarte w niniejszej propozycji § 41 odpowiada obecnemu § 41 statutu PZBS z tym zastrzeżeniem, że doprecyzowano charakter określonych przedmiotów majątkowych (zgodnie z nomenklaturą prawa cywilnego).

Sposoby pozyskiwania środków finansowych przez PZBS w niniejszej propozycji odpowiadają obecnemu § 42 statutu PZBS. Wymóg wprowadzenia do statutu tego postanowienia wynika z art. 10 ust. 1 pkt 7 pr.stow., a do PZBS stosuje się również przepisy art. 33-35 pr.stow. dotyczące majątku stowarzyszenia i działalności gospodarczej w zw. Z art. 7 ust. 3 u.s. Przy prowadzeniu działalności gospodarczej należy również uwzględnić przepisy u.d.p.p.

Propozycja § 41 reguluje zagadnienie zgód wymaganych dla dokonywania czynności PZBS wywołujących skutki w sferze majątkowej. Celem proponowanych rozwiązań jest stratyfikacja kompetencji w oparciu o kryterium kwotowe.

Propozycja § 42 stanowi uczynienie zadość wymogowi wynikającemu z art. 20 ust. 1 pkt 6 u.d.p.p. (wskazano w części wstępnej niniejszego dokumentu).

Propozycja § 43 jest zbieżna z obecnym § 45 statutu PZBS i spełnia wymogi określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 i 9 pr.stow. Należy pamiętać, że przyjęcie nowego statutu będzie się odbywać na zasadach określonych w § 45 ust. 1 statutu PZBS, gdyż należy je traktować jako „zmianę statutu” w braku postanowień wyraźnie przewidujących możliwość uchwalenia nowego statutu.

Powyższe postanowienia przejściowe mają na celu: wprowadzenie zasady kontynuacji członkostwa w PZBS, ujednolicenie wspólnej kadencji zarządu i komisji rewizyjnej w celu dostosowania stanu faktycznego do § 17 ust. 1 propozycji nowego statutu, uregulowanie kwestii mandatów delegatów, przewodniczącego Komisji Rewizyjnej oraz statusu prezydium zarządu.

Powyższe postanowienie przejściowe ma na celu umożliwienie WZBS-om dostosowanie się do postanowień nowego statutu.

Postanowienie końcowe – nowy statut (będący de iure zmianą statutu) wymaga zatwierdzenia przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej (art. 21 ust. 1 u.s.) oraz wpisu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych itd. Krajowego Rejestru Sądowego (art. 21 pr.stow. w zw. z art. 16 pr.stow.).